Lírica galaicoportuguesa. Las cantigas
La lírica galaicoportuguesa se desarrolló en la Edad Media (S.XII-XIV). Del galaicoportugués, derivarán posteriormente el portugués y el gallego moderno.
La lírica galaicoportuguesa se divide en tres tipos de composiciones o cantigas:
-Las cantigas de amigo (lírica tradicional) → Provienen de las jarchas, su principal temática es el amor; una mujer enamorada llama a su amado “amigo” y comparte confidencias generalmente con mujeres de su confianza, como sus hermanas, madre o amigas. Se utilizan muchos elementos relacionados con la naturaleza. Es común el uso del paralelismo.
-La cantigas de amor (lírica culta) → Deriva de la cançó de la literatura trovadoresca en occitano. Es una composición centrada en el tema del amor cortés; habla del amor de un caballero por su dama, que casi nunca es correspondida, por lo tanto acostumbran a tratar el tema de la tristeza. Se utilizan una gran cantidad de adjetivos para elogiar a la dama, aunque no ahonda mucho en su descripción . Des del punto de vista métrico utilizan la estructura de cantiga de maestría, es decir cuatro estrofas de 8 sílabas y con diferentes estructuras. Es común el paralelismo.
-Las cantigas de escarnio (lírica culta) → Es un género satírico derivado del sirventés provenzal. Son dirigidos en contra de otros poetas o cortesanos. Interesan más como juego de ingenio que por su valor lírico.
En algunos casos, las cantigas de escarnios muestran las tensiones que habían entre trovadores y juglares.
Autores y ejemplos:
Cantigas de amigo “Ondas do mar de Vigo” (Martín Códax)
Ondas do mar de Vigo
Ondas do mar de Vigo,
se vistes meu amigo?
E ai Deus!, se verra cedo?
Ondas do mar levado,
se vistes meu amado?
E ai Deus!, se verra cedo?
Se vistes meu amigo,
o por que eu sospiro?
E ai Deus!, se verra cedo?
Se vistes meu amado,
por que ei gran coidado?
Cantigas de escarnio (Alfonso X El Sabio)
PERO da Ponte, pare-vos en mal
per ante o Demo do fogo infernal,
por que con Deus, o padre spirital,
minguar quisestes, mal per descreestes.
E ben vej' ora que tobar vos fal,
pois vós tan louca razon cometestes.
E pois razon atan descomunal
fostes filhar, e que tan pouco val,
pesar-mi-á en, se vos pois a ben sal
ante o Diaboo, a que obedecestes.
E ben vej' ora que tobar vos fal,
pois vós tan louca razon cometestes.
Vós non trobades come proençal,
mais come Bernaldo de Bonaval;
por ende non é trobar natural,
pois que o del e do Dem' aprendestes.
E ben vej' ora que tobar vos fal,
pois vós tan louca razon cometestes.
E poren, Don Pedr', en Vila Real,
en mao ponto vós tanto bevestes.
***
O QUE foi passar a serra
e non quis servir a terra,
é ora, entrant'a guerra;
que faroneja?
Pois el agora tan muito erra,
maldito seja!
O que levou os dinheiros
e non troux' os cavaleiros,
é por non ir nos primeiros
que faroneja?
Pois que ven cõnos prestumeiros.
maldito seja!
O que filhou gran soldada
e nunca fez cavalgada,
é por non ir a Granada
que faroneja?
Se é ric'omen ou á mesnada,
maldito seja!
O que meteu na taleiga
pouc' aver e muita meiga,
é por non entrar na Veiga
que faroneja?
Pois chus mole é que manteiga
maldito seja!
Cantigas de amor (FERNAN RODRIGUEZ DE CALHEIROS)
(Primer cuarto do século XIII)
NON á home que m' entenda
com' og' eu vivo coitado,
nen que de min doo prenda,
ca non é cousa guisada.
Ca non ous' eu dizer nada
a ome que seja nado
de com' og' é mia fazenda!
Nen á, per quant' eu atenda,
conselho -mao peccado!
tanto Deus non me defenda!-
poi' -la que non fosse nada
por mi é tan alongada
de min, que non sei mandado
d'ela, nen de mia fazenda!
Nen m' ar conven que emprenda
con outre, nen é guisado,
pero sei ben, sen contenda,
da que me faz tan longada
mente viver en coitada
vida, e non mi dá grado,
e perece mia fazenda!
Mais se m' ela non emenda
o affan que ei levado,
ben cuid' eu que morte prenda
con atan longa espada,
poi' -la mia senhor nembrada
non quer aver outrogado
que melhore mia fazenda!
No hay comentarios:
Publicar un comentario